NSƯT Văn Báu sinh năm 1952, ông có khoảng 30 năm gắn bó với hình tượng người chiến sĩ công an. Ông ghi dấu ấn sâu đậm trong lòng khán giả qua vai chiến sĩ cảnh sát Chu Văn Hòa trong series Cảnh sát hình sự phát sóng từ năm 1996.
NSƯT Văn Báu đóng đinh với vai diễn người chiến sĩ công an.
Thành công của bộ phim cũng giúp NSƯT Văn Báu đến gần hơn với người hâm mộ. Sau này, ông tiếp tục được các đạo diễn “chọn mặt gửi vàng” cho hàng loạt vai diễn chiến sĩ, lãnh đạo ngành công an chính trực.
Sau này, ông tiếp tục hóa thân thành công vào các vai công an trong nhiều bộ phim khác như Lời sám hối muộn màng, Làng cát, Trò chơi sinh tử, Bí mật những cuộc đời, Chạy án 1, Chạy án 2, Bí mật tam giác vàng…
Ít ai biết rằng, NSƯT Văn Báu xuất thân từ quân đội và từng tham gia chiến đấu. Những trải nghiệm trong quân ngũ đã mang đến cho ông vốn sống và tư liệu quý giá để hóa thân vào các vai diễn công an một cách chân thực. Dù không được đào tạo bài bản về diễn xuất, tài năng của ông đã được khẳng định qua hàng loạt vai diễn thành công.
Với số lượng vai diễn công an đồ sộ trên phim truyền hình Việt Nam, NSƯT Văn Báu đã tạo nên một hình mẫu đặc trưng cho hình ảnh người chiến sĩ công an trên màn ảnh nhỏ, đến mức nhiều khán giả từng lầm tưởng ông là một công an thật.
“Nhiều khán giả gặp ở ngoài tưởng tôi là công an thật, có nghề tay trái là diễn viên. Khi tôi giải thích thì họ “ồ” lên rồi nói tôi đóng đạt và bày tỏ yêu mến. Đây là phần thưởng vô giá của người nghệ sĩ. Tôi thấy may mắn vì được mọi người tin yêu như vậy”, NSƯT Văn Báu từng chia sẻ.
Năm 2007, NSƯT Văn Báu nhận kỷ niệm chương từ Bộ Công an cho những cống hiến của trong việc xây dựng hình tượng người chiến sĩ công an qua những bộ phim.
Nhờ quãng thời gian gắn bó với vai công an, năm 2007, NSƯT Văn Báu vinh dự nhận kỷ niệm chương từ Bộ Công an cho những cống hiến của ông trong việc xây dựng hình tượng người chiến sĩ công an qua những bộ phim.
Sau khi nghỉ hưu, Văn Báu vẫn cống hiến với nghề nhưng ông là người kén kịch bản. Khi nhận kịch bản phim, ông thường yêu cầu không vào vai người xấu bởi mong muốn giữ hình tượng cho chính mình.
Tuy vậy, ông cũng chia sẻ rằng, ở tuổi này và với vóc dáng gầy gò, ông cảm thấy không còn phù hợp với hình ảnh những chiến sĩ công an hiện đại. Hơn nữa, ông lo ngại rằng việc đóng mãi những dạng nhân vật này sẽ dẫn đến sự lặp lại và thiếu sáng tạo. Thay vào đó, ông chuyển sang những vai diễn dân thường trên màn ảnh.
Năm 2023, ông tái xuất trong series phim truyền hình kinh dị Tết ở làng địa ngục. Trong phim, NSƯT vào vai cụ Khảm, một nhân vật bí ẩn ở làng Địa Ngục. Nhiều khán giả bất ngờ với tạo hình nhân vật mới của nam diễn viên bởi khác biệt hoàn toàn so với những lần hóa thân thành công an trên màn ảnh.
Nam diễn viên gạo cội có tạo hình khác lạ trong “Tết ở làng địa ngục”.
Hiện tại, NSƯT Văn Báu chỉ nhận lời tham gia những dự án mà ông thực sự yêu thích hoặc những vai diễn có thời gian quay ngắn, đôi khi ông cũng nhận lời “chữa cháy” cho các đoàn phim khi cần gấp diễn viên có kinh nghiệm.
Mới đây, ông gây chú ý khi góp mặt trong bộ phim Những chặng đường bụi bặm. Dù chỉ là một vai diễn nhỏ, sự xuất hiện của NSƯT Văn Báu vẫn nhận được sự quan tâm đặc biệt của khán giả.
Trong phim, ông đảm nhận vai cụ Trí, bố đẻ của nhân vật Nhân do NSƯT Võ Hoài Nam thể hiện. Cả hai có sự phối hợp ăn ý, tạo nên mối quan hệ cha con đầy tình cảm chân thật, xúc động. Đây là lần hiếm hoi nam nghệ sĩ trở lại màn ảnh sau thời gian dài vắng bóng.
NSƯT Văn Báu trong bộ phim “Những chặng đường bụi bặm”.
Ngoài công việc diễn xuất, NSƯT Văn Báu còn tham gia đọc phóng sự và tài liệu cho một số chương trình truyền hình. Ông cũng từng ấp ủ ý định trở thành đạo diễn nhưng chưa có cơ hội thực hiện.
Về đời tư, NSƯT Văn Báu là một người khá kín tiếng. Được biết, ông kết hôn lần thứ hai khi đã ngoài 60 tuổi. Người vợ hiện tại của ông là một nhà thơ, kém ông 6 tuổi. Ông không sử dụng mạng xã hội và hiện đang tận hưởng cuộc sống tuổi già bình dị bên gia đình.
Ngoài căn nhà ở An Dương, vợ chồng ông thường xuyên tìm về không gian yên bình tại căn nhà vườn ở Ba Vì, nơi họ tận hưởng cuộc sống điền viên với việc “trồng cây, nuôi gà”. Dù có nhà vườn khá rộng và chuẩn bị xây lại nhà mới nhưng nam nghệ sĩ không nhận mình là đại gia mà chỉ đủ ăn, đủ tiêu vì làm nghệ thuật thì khó giàu.
Dù vậy, hình ảnh người chiến sĩ công an chính trực, tài trí do ông thể hiện vẫn luôn in đậm trong lòng khán giả, khẳng định vị thế của ông là một trong những diễn viên gạo cội của màn ảnh Việt Nam.