Khoai lang là một trong những loại thực phẩm tốt cho cơ thể, nhưng nếu ăn không đúng cách dễ dẫn tới bệnh gan nhiễm mỡ.
Ngày 9/7/2025, báo VTC có đăng tải bài viết: “Ăn khoai lang hấp mỗi ngày, người phụ nữ hoảng hốt khi nhận kết quả khám gan”, với nội dung chính như sau:
Gan nhiễm mỡ xảy ra khi một lượng lớn chất béo tích tụ trong gan, cản trở hoạt động của tế bào gan, từ đó gây ra các vấn đề nghiêm trọng cho sức khỏe. Các chuyên gia dinh dưỡng chỉ ra rằng, thủ phạm gây ra gan nhiễm mỡ không nhất thiết phải là thực phẩm giàu chất béo.
Khi bạn ăn các loại thực phẩm mà bạn cho là tốt cho sức khỏe không đúng cách cũng có thể tích tụ mỡ nội tạng. Ngoài ra, nghiên cứu của Mỹ còn cho thấy khi lượng vitamin C trong cơ thể quá thấp thì nguy cơ phát triển gan nhiễm mỡ sẽ cao hơn.
Ăn khoai lang, bí đỏ hấp bị gan nhiễm mỡ
Chuyên gia dinh dưỡng người Đài Loan (Trung Quốc) – Li Wanping chia sẻ trong chương trình sức khỏe có tên “Focus 2.0” về một bà nội trợ 60 tuổi không béo phì, rất chú ý đến sức khỏe. Bà nghe nói ăn đồ luộc, hấp sẽ lành mạnh hơn các kiểu chế biến khác nên thường xuyên hấp khoai lang, bí đỏ để ăn vào buổi sáng, trưa và tối.
Bà cho rằng cách nấu nướng này đơn giản, tiện lợi lại vô cùng tốt cho sức khỏe, nên duy trì ăn đều đặn trong thời gian dài. Không ngờ sau một thời gian, bà đi khám bệnh và được chẩn đoán mắc bệnh gan nhiễm mỡ mức độ trung bình.
Điều này khiến người phụ nữ vô vùng hoang mang. Bà không hiểu tại sao bản thân ăn uống lành mạnh mà lại có thể mắc bệnh được. Chuyên gia dinh dưỡng Li Wanping phân tích rằng, khoai lang và bí đỏ đều thuộc nhóm thực phẩm chứa tinh bột. Việc hấp thụ quá nhiều tinh bột sẽ chuyển hóa thành chất béo trung tính và tích tụ trong các cơ quan của cơ thể, từ đó dễ hình thành bệnh gan nhiễm mỡ.
Hơn nữa, người phụ nữ này còn ăn hai loại thực phẩm này vào cả ba bữa sáng, trưa và tối trong thời gian dài khiến lượng protein nạp vào cơ thể không đủ, cơ thể bị thiếu dinh dưỡng. Chuyên gia Li Wanping nhắc nhở rằng dù thực phẩm có tốt cho sức khỏe đến đâu thì vẫn cần phải cân bằng lượng nạp vào cơ thể, cân đối ăn thêm các thực phẩm khác nhằm đảm bảo đủ chất cho cơ thể và tránh bệnh tật.
Gan nhiễm mỡ không gây đau đớn, ngứa ngáy nhưng lại là sát thủ tiềm ẩn đối với sức khỏe. Zhang Zhenrong – bác sĩ nổi tiếng của khoa Gan mật và Tiêu hóa người Đài Loan (Trung Quốc) từng chia sẻ rằng, bệnh nhân gan nhiễm mỡ có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường cao hơn 5%, điều này cũng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như nhồi máu cơ tim và thậm chí còn liên quan đến ung thư gan, ung thư thực quản, ung thư dạ dày, ung thư vú.
Hàm lượng vitamin C thấp tăng nguy cơ gan nhiễm mỡ
Ngoài việc chú ý đến lượng carbohydrate và chế độ ăn uống cân bằng, chuyên gia dinh dưỡng Li Wanping chia sẻ về nghiên cứu của Mỹ phát hiện ra hàm lượng vitamin C trong cơ thể thấp thì tỷ lệ mắc bệnh gan nhiễm mỡ lại khá cao. Hàm lượng vitamin C càng cao sẽ giúp ức chế sự xuất hiện của gan nhiễm mỡ.
Một số loại trái cây và rau củ có chứa hàm lượng vitamin C dồi dào bạn có thể tham khảo như: ổi, kiwi, cam, chanh, dâu tây, ớt chuông, súp lơ xanh, mướp đắng.
Về việc ăn khoai lang sao cho đúng, báo Sức khỏe & Đời sống ngày 4/12/2024 có bài: “Cách ăn khoai lang đúng và có lợi cho sức khỏe nhất”. Theo đó, ngày càng có nhiều người lựa chọn ăn khoai lang vì đây là thực phẩm lành mạnh, có tác dụng hỗ trợ giảm cân, tốt cho tiêu hóa và duy trì đường huyết ổn định. Tuy nhiên cách ăn như thế nào có lợi nhất thì nhiều người chưa chú ý.
1. Ăn khoai lang có tác dụng gì?
Khoai lang chứa nhiều chất dinh dưỡng quan trọng bao gồm hàm lượng chất xơ cao cũng như vitamin A, C, E, K, các khoáng chất như magie, kali, canxi, sắt, đồng và các hợp chất thực vật beta-carotene, acid chlorogenic và anthocyanin.
Theo phân tích thành phần dinh dưỡng, trong một củ khoai lang cỡ trung bình (khoảng 114 g) nướng nguyên vỏ chứa khoảng:
- Lượng calo: 103
- Tổng lượng carbohydrate: 23,6 g
- Chất xơ: 3,8 g
- Đường: 7,4 g
- Tổng lượng chất béo: 0,2 g
- Chất đạm: 2,3 g
- Natri: 41 mg (2% giá trị hằng ngày – DV)
- Vitamin A: 1.100 mcg (122% DV)
- Mangan: 0,6 mg (26% DV)
- Vitamin C: 22,3 mg (25% DV)
- Đồng: 0,2 mg (22% DV)
- Vitamin B6: 0,3 mg (18% DV)
- Kali: 542 mg (12% DV)
- Niacin: 1,7 mg (11% DV)
- Thiamin: 0,1 mg (8% DV)
- Magie: 30,8 mg (7% DV)
Khoai lang chứa cả chất xơ hòa tan và không hòa tan hỗ trợ sức khỏe tiêu hóa. Hàm lượng chất xơ cao giúp tăng khối lượng và làm mềm phân, thúc đẩy nhu động ruột đều đặn.
Cũng chính nhờ hàm lượng chất xơ nên ăn khoai lang giúp sẽ tăng cảm giác no, giảm cảm giác thèm ăn và hỗ trợ giảm cân tốt.
Khoai lang cũng là thực phẩm giàu carbohydrate và nhóm dưỡng chất chống oxy hóa tự nhiên carotenoid giúp ổn định lượng đường huyết và insulin. Chất xơ trong khoai lang giúp cho hệ tiêu hóa hấp thụ chậm chất dinh dưỡng, lượng đường trong máu được duy trì ổn định, hỗ trợ kiểm soát bệnh đái tháo đường.
Khoai lang là thực phẩm chứa nhiều vitamin C, E và beta-carotene, giúp chống lại stress oxy hóa và tình trạng viêm trong cơ thể. Nghiên cứu cho thấy, beta-carotene – sắc tố tạo nên màu sắc rực rỡ đặc trưng của khoai lang là chất chống oxy hóa mạnh có thể tăng cường miễn dịch, cải thiện thị lực và sức khỏe làn da.
Các loại khoai lang có ruột màu đậm có hoạt tính chống lại các gốc tự do mạnh hơn khoai lang trắng và khoai lang tím chứa hàm lượng chất chống oxy hóa cao nhất. Chất chống oxy hóa anthocyanin trong khoai lang tím có tác dụng chống viêm rất tốt.
2. Cách ăn khoai lang có lợi cho sức khỏe nhất
Ăn vừa phải: Khoai lang tuy tốt nhưng cũng không nên ăn quá nhiều, nhất là người có bệnh lý dạ dày. Theo lương y Trần Đăng Tài, Phó Chủ tịch Hội Đông y TX. Thái Hòa (Nghệ An), chất xơ và kali trong khoai lang có thể k:ích th:ích tiết dịch vị và tạo khí trong cơ thể, gây ra các triệu chứng đầy hơi, chướng bụng, ợ chua, khó chịu đường tiêu hoá. Ngoài ra, khoai lang có chứa nhiều đường dễ gây tăng nhiều dịch vị acid trong dạ dày.
Kết hợp khoai lang với các thực phẩm khác: Đối với người bệnh đái tháo đường, mặc dù ăn khoai lang có thể giúp duy trì ổn định đường trong máu nhưng chúng cũng chứa nhiều carbohydrate gây tăng đường trong máu khi ăn quá nhiều. Vì vậy người bệnh nên kiểm soát lượng tiêu thụ. Nên chọn khoai lang trắng và kết hợp ăn khoai lang với một số loại rau không chứa tinh bột và một nguồn protein tốt để tạo nên một bữa ăn cân bằng và không làm đường trong máu tăng đột biến.
Theo BS. Doãn Thị Tường Vi, nguyên Trưởng khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện 198, trong khoai lang vẫn chứa một lượng đường khá cao, nhất là các loại khoai mật. Người bệnh đái tháo đường có thể giảm cơm, tăng tỷ lệ khoai lang trong giai đoạn ăn kiêng nhưng vẫn phải ăn kèm thực phẩm giàu protein, rau quả tươi để đảm bảo khẩu phần ăn cân đối dinh dưỡng. Những người thừa cân hoặc mắc bệnh tim nên giữ mức tiêu thụ ở mức tối thiểu, 2-3 lần mỗi tuần.
Nên ăn khoai lang luộc, hấp: Một số nghiên cứu đã so sánh tác động của các phương pháp nấu ăn khác nhau đối với tính khả dụng sinh học của các hợp chất hoạt tính sinh học trong khoai lang và phát hiện ra rằng, luộc khoai lang giữ lại nhiều beta-carotene hơn và làm cho nó dễ hấp thụ hơn các phương pháp nấu ăn khác như chiên, nướng. Hấp khoai lang bảo quản nhiều hợp chất phenolic khác trong khoai lang hơn các phương pháp nấu ăn khác.