Các bác sĩ cho biết họ đã cấy ghép gan của một con lợn được chỉnh sửa gene vào cơ thể người đàn ông 71 tuổi.
Ngày 10/10/2025, báo Vietnamnet đưa tin: “Điều gì xảy ra với người đàn ông được ghép gan lợn?”, cho biết đây là trường hợp đầu tiên được công bố trên một tạp chí khoa học có phản biện.
Cụ thể, thành công trên được xem là bước tiến mới trong lĩnh vực dị ghép – sử dụng nội tạng động vật cho người. Trước đó, các nhà khoa học đã thử nghiệm ghép tim và thận lợn chỉnh sửa gene vào người, cũng như cấy gan lợn cho bệnh nhân chết não. Gan được xem là cơ quan khó ghép do có kích thước lớn, đảm nhận nhiều chức năng như lọc độc tố, xử lý dinh dưỡng, sản xuất mật và điều hòa đường huyết.
Tiến sĩ Beicheng Sun, Chủ tịch Bệnh viện Liên kết số Một – Đại học Y An Huy, cho biết: “Trước đây, người ta cho rằng gan quá phức tạp để cấy ghép so với tim hay thận. Nhưng sau nghiên cứu này, tôi tin rằng quan điểm đó sẽ thay đổi”.
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Gan học hôm 10/10 cho thấy việc ghép gan lợn vào người có thể trở thành “giải pháp cầu nối” giúp người mắc bệnh gan nghiêm trọng sống đủ lâu để gan tự phục hồi hoặc chờ có người hiến tặng
Bệnh nhân trong nghiên cứu được chẩn đoán xơ gan do viêm gan B và có một khối u lớn ở thùy phải gan. Nỗ lực thu nhỏ khối u bằng hóa trị thất bại và phần gan còn lại quá nhỏ để duy trì chức năng sống nếu cắt bỏ khối u. Khi khối u có nguy cơ vỡ và không có người thân nào phù hợp để hiến gan, các bác sĩ đề xuất ghép gan lợn chỉnh sửa gene như lựa chọn cuối cùng. Bệnh nhân và con gái đã đồng ý tham gia.
Ca phẫu thuật được tiến hành tháng 5/2024 tại Bệnh viện Đại học Y An Huy. Gan được lấy từ một con lợn 11 tháng tuổi có 10 chỉnh sửa gene để giảm nguy cơ nhiễm trùng và đào thải. Sau khi loại bỏ khối u, các bác sĩ ghép gan lợn vào phần gan còn lại của bệnh nhân.
Ngay sau phẫu thuật, gan lợn chuyển sang màu đỏ, tiết mật bình thường, các chỉ số chức năng cải thiện đáng kể. Trong 10 ngày đầu, không có dấu hiệu đào thải cấp tính, phần gan còn lại của bệnh nhân hoạt động tốt hơn trước mổ. Siêu âm cho thấy dòng máu qua các mạch gan hoạt động ổn định.
Tuy nhiên, đến ngày 25, tim bệnh nhân bắt đầu chịu áp lực. Các xét nghiệm ngày 28 và 33 ghi nhận phản ứng viêm liên quan đến ca ghép, buộc bác sĩ điều chỉnh thuốc ức chế miễn dịch. Gan ghép dần hoạt động kém đi, cho thấy bệnh nhân có thể mắc hội chứng vi huyết khối do dị ghép, khiến các cục máu đông nhỏ làm tổn thương mạch máu.
Đến ngày 37, bệnh nhân tụt huyết áp, nhịp tim tăng nhanh và có lúc hôn mê. Khi đó, gan thật của ông đã hồi phục đủ để duy trì sự sống, nên các bác sĩ quyết định loại bỏ gan lợn vào ngày 38. Sau đó, gan của ông tiếp tục hoạt động bình thường.
Ngày 135, bệnh nhân bị xuất huyết tiêu hóa và qua đời do biến chứng chảy máu sau 171 ngày kể từ ca phẫu thuật.
Các nhà khoa học cho rằng kết quả này mang lại hiểu biết quan trọng về tính khả thi và giới hạn của cấy ghép gan lợn cho người. Họ viết: “Ghép gan lợn có thể cung cấp sự hỗ trợ tạm thời trong khi vẫn duy trì một phần gan tự nhiên, khẳng định tiềm năng ứng dụng lâm sàng như một chiến lược cầu nối”.
.Cùng ngày, báo VTV Online đăng bài: “Trung Quốc công bố ca ghép gan lợn trên người đầu tiên sống lâu nhất thế giới”, đưa tin về trường hợp trên với nội dung cụ thể như sau:
Các bác sĩ tại bệnh viện trực thuộc thứ nhất Đại học Y An Huy (Trung Quốc) vừa báo cáo thành công bước ngoặt trong lĩnh vực ghép tạng dị loài, khi một bệnh nhân 71 tuổi sống được 171 ngày sau khi được ghép gan từ lợn biến đổi gen. Trong đó, 38 ngày đầu tiên, bệnh nhân sống với lá gan lợn hoạt động trong cơ thể – một thành tựu lần đầu tiên được công bố trên tạp chí Journal of Hepatology.
Ca ghép được thực hiện vào tháng 5/2024. Lá gan đến từ một con lợn 11 tháng tuổi, được nhân bản và chỉnh sửa 10 gen nhằm giảm nguy cơ thải ghép và nhiễm trùng. Bệnh nhân mắc xơ gan do viêm gan B và có khối u lớn ở thùy phải gan, không đáp ứng điều trị hóa chất. Do phần gan còn lại sau phẫu thuật không đủ để duy trì chức năng sống, nhóm bác sĩ đã lựa chọn ghép gan lợn như giải pháp cuối cùng.
Sau phẫu thuật, gan lợn nhanh chóng hồng trở lại và tiết mật bình thường, các chỉ số chức năng gan cải thiện rõ rệt. Trong 10 ngày đầu, không xuất hiện dấu hiệu thải ghép cấp tính hay viêm. Tuy nhiên, đến ngày thứ 25, bệnh nhân bắt đầu có biểu hiện rối loạn tim mạch và phản ứng viêm. Các xét nghiệm cho thấy tình trạng vi huyết khối do ghép dị loài khiến chức năng gan suy giảm dần. Ngày thứ 38, khi gan tự thân của bệnh nhân được đánh giá là đã hồi phục đủ, các bác sĩ quyết định loại bỏ gan lợn. Bệnh nhân tiếp tục duy trì chức năng gan ổn định cho đến khi tử vong vì xuất huyết tiêu hóa trên vào ngày thứ 135 sau đó, tổng cộng sống 171 ngày kể từ ca ghép.
Theo Giáo sư Beicheng Sun – Chủ tịch bệnh viện và là đồng tác giả nghiên cứu, kết quả này chứng minh tiềm năng của gan lợn trong việc “bắc cầu” giúp bệnh nhân sống đủ lâu để gan tự phục hồi hoặc chờ gan hiến tặng từ người. “Nếu gan bên trái có thể tái sinh, chúng ta có thể loại bỏ mảnh ghép và cứu sống bệnh nhân. Đây là một phát hiện rất quan trọng”, ông Sun nói.
Các chuyên gia quốc tế nhận định đây là một bước đột phá mang lại hy vọng thận trọng cho hàng nghìn bệnh nhân suy gan nặng. Giáo sư Heiner Wedemeyer (Đại học Y Hannover, Đức) nhận xét: “Ca ghép này mở ra triển vọng hoàn toàn mới cho y học ghép tạng. Một lá gan lợn có thể là cầu nối cứu sống bệnh nhân trong vài tuần quan trọng nhất”.
Nghiên cứu tại Trung Quốc đã đánh dấu bước tiến quan trọng, khẳng định tính khả thi lâm sàng của ghép gan dị loài như một chiến lược hỗ trợ tạm thời, mở ra tương lai mới cho y học cấy ghép toàn cầu.