Từ ngày 10/10/2025, Nghị định 232/2025/NĐ-CP chính thức có hiệu lực, đánh dấu bước chuyển từ cơ chế “Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng” sang cấp phép cho doanh nghiệp và ngân hàng thương mại đủ điều kiện. Kỳ vọng lớn nhất của thị trường là tăng nguồn cung minh bạch, từ đó thu hẹp khoảng cách giữa giá vàng trong nước và quy đổi quốc tế vốn lâu nay ở mức cao.
Ngày 29 tháng 9 năm 2025, chuyên trang Thế Giới Tiếp Thị đăng tải bài viết với tiêu đề “Nghị định 232 trước giờ G: Giá vàng trong nước sẽ tăng hay giảm?”. Nội dung như sau:
Từ ngày 10/10, thị trường vàng có gì thay đổi?
Nghị định 232 được ban hành ngày 26/8/2025 và có hiệu lực từ 10/10/2025, sửa đổi Nghị định 24/2012 về quản lý hoạt động kinh doanh vàng. Đây là căn cứ pháp lý mới nhất điều chỉnh toàn bộ chuỗi hoạt động: sản xuất – mua bán vàng miếng, xuất nhập khẩu vàng, kinh doanh vàng trên tài khoản và phái sinh về vàng.
Nghị định 232 bổ sung hoạt động sản xuất vàng miếng vào phạm vi điều chỉnh; định nghĩa vàng miếng nay ghi nhận “có ký mã hiệu của doanh nghiệp và ngân hàng thương mại được NHNN cho phép sản xuất”, đồng thời khẳng định sản xuất vàng miếng là ngành kinh doanh có điều kiện và phải được NHNN cấp giấy phép. Nói ngắn gọn, cơ chế “một mình một chợ” trước đây được thay bằng cạnh tranh có kiểm soát.
Nghị định yêu cầu mọi giao dịch mua bán vàng từ 20 triệu đồng/ngày trở lên phải thanh toán qua tài khoản; doanh nghiệp lập hóa đơn điện tử, lưu trữ và kết nối dữ liệu giao dịch cho NHNN; các đơn vị kinh doanh niêm yết công khai giá và kết nối dữ liệu giá niêm yết về NHNN; không được kinh doanh vàng miếng thông qua đại lý ủy nhiệm. Những quy định này giúp thị trường “hiện hóa” dòng tiền, phòng ngừa rửa tiền, hạn chế đầu cơ, thao túng.
Doanh nghiệp phải có giấy phép mua – bán vàng miếng, vốn điều lệ từ 1.000 tỷ đồng trở lên, không có vi phạm chưa khắc phục và có quy trình nội bộ cho khâu nhập nguyên liệu – sản xuất – giám sát – kiểm soát chất lượng. Ngân hàng thương mại muốn sản xuất vàng miếng cần vốn điều lệ từ 50.000 tỷ đồng trở lên cùng các điều kiện tương tự; Thống đốc NHNN sẽ quy định hồ sơ, thủ tục để cấp phép.
Nghị định nêu rõ Công ty SJC được phép gia công lại các vàng miếng SJC do chính công ty đã sản xuất trước ngày hiệu lực nhưng bị trầy xước, móp méo hoặc có dấu hiệu không phải của SJC, nhằm sớm đưa vàng đạt chuẩn trở lại lưu thông. Đây là “kênh bơm cung” ngay lập tức bên cạnh nhập nguyên liệu mới.
Kỳ vọng thu hẹp chênh lệch
Việc đảm bảo nguồn cung vàng miếng được kỳ vọng sẽ tạo lực kéo thu hẹp khoảng cách giá giữa thị trường trong nước và quốc tế, vốn hiện đang ở mức cao tới 10-13%.
Một trong những giải pháp quan trọng là cho phép tái chế vàng miếng không đạt chuẩn kỹ thuật thành sản phẩm đạt chuẩn theo quy định, nhằm giải phóng nhanh lượng hàng tồn kho có chất lượng. Đồng thời, các doanh nghiệp được phép nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng theo tiêu chuẩn công bố và phân phối trực tiếp ra thị trường dưới thương hiệu riêng của ngân hàng hoặc doanh nghiệp. Cơ chế thanh toán minh bạch cũng được siết chặt: mọi giao dịch đều phải qua tài khoản ngân hàng, có hóa đơn điện tử và dữ liệu giá – giao dịch được kết nối trực tiếp với NHNN. Điều này góp phần làm tăng chi phí cho hành vi găm hàng, đầu cơ, từ đó từng bước bào mòn khoảng chênh lệch giá.
Thực tế, nhiều đơn vị đã sớm chuẩn bị sẵn sàng. Lãnh đạo Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC) cho biết doanh nghiệp hiện có dây chuyền với công suất khoảng 5.000 lượng/ngày, sẵn sàng tái chế vàng miếng không đạt chuẩn kỹ thuật và hoàn tất thủ tục nhập khẩu vàng nguyên liệu khi có hướng dẫn cụ thể. SJC cũng đáp ứng điều kiện vốn điều lệ tối thiểu 1.000 tỷ đồng theo quy định mới (hiện là 1.667 tỷ đồng). Trong khi đó, phía Techcombank cho biết ngân hàng đã chủ động xây dựng quy trình nhập khẩu, kho bãi bảo quản, phân phối số hóa và kết nối đối tác quốc tế. Hình thức thanh toán qua tài khoản với giao dịch từ 20 triệu đồng trở lên được đại diện ngân hàng đánh giá là “phù hợp và bình thường” trong bối cảnh hiện nay.
Những động thái sớm này cho thấy tiềm năng tăng nguồn cung vàng miếng ngay khi các thủ tục được hoàn tất, từ đó tạo mặt bằng cạnh tranh rõ ràng hơn. Đặc biệt, việc cho phép nhiều doanh nghiệp, ngân hàng cùng tham gia nhập khẩu và sản xuất vàng miếng sẽ giúp giảm phụ thuộc vào một đầu mối độc quyền như trước đây, thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh và minh bạch giá bán. Khi chi phí đầu cơ, thao túng bị đẩy lên cao và các đơn vị buộc phải niêm yết giá công khai, kết nối dữ liệu với NHNN, khoảng cách giá giữa thị trường trong nước và thế giới có nhiều khả năng sẽ dần thu hẹp, ngay cả trong bối cảnh giá vàng toàn cầu vẫn ở vùng cao kỷ lục.
Những điều người dân và cửa hàng cần lưu ý khi Nghị định 232 có hiệu lực
Từ ngày 10/10/2025, theo quy định mới, mọi giao dịch vàng miếng có giá trị từ 20 triệu đồng/ngày trở lên đều bắt buộc phải thực hiện qua tài khoản ngân hàng. Với người mua, điều này đồng nghĩa cần chủ động kiểm tra kỹ thông tin người thụ hưởng, lưu lại sao kê chuyển khoản, hóa đơn điện tử và các chứng từ liên quan để đảm bảo quyền lợi khi cần khiếu nại, bảo hành.
Về phía cửa hàng kinh doanh, cần chuẩn hóa quy trình đón tiếp và hướng dẫn khách thanh toán theo đúng quy định, công khai giá bán rõ ràng, đồng thời đảm bảo hệ thống kết nối dữ liệu giao dịch với Ngân hàng Nhà nước được thiết lập đầy đủ, đúng chuẩn.
Với người có nhu cầu tích lũy dài hạn, các sản phẩm nhẫn tròn trơn 9999 thường có giá bám sát thị trường quốc tế hơn và ít chịu biến động từ yếu tố thương hiệu. Ngược lại, với những người chú trọng đến khả năng thanh khoản hoặc thường xuyên mua bán lại, vàng miếng thương hiệu, chẳng hạn như SJC hoặc các thương hiệu sắp được cấp phép sẽ phù hợp hơn, dù biên độ giá mua – bán có thể cao hơn. Khi thị trường xuất hiện nhiều thương hiệu vàng miếng mới theo giấy phép, thay vì chỉ nhìn vào một thương hiệu quen thuộc, người tiêu dùng nên so sánh bảng giá niêm yết của các đơn vị, đặc biệt là mức chênh lệch giữa giá mua vào – bán ra.
Việc công bố danh sách các doanh nghiệp, ngân hàng đủ điều kiện được cấp phép sản xuất và nhập khẩu vàng miếng sẽ là yếu tố tác động mạnh đến diễn biến thị trường. Trong giai đoạn đầu khi chính sách mới có hiệu lực, giá vàng trong nước có thể xảy ra biến động ngắn hạn do yếu tố tâm lý và tin đồn lan truyền. Người dân được khuyến nghị nên theo dõi sát thông báo chính thức từ NHNN thay vì chạy theo đám đông, tránh tình trạng mua đuổi ở thời điểm thị trường nhiễu loạn trước khi mặt bằng giá mới được thiết lập ổn định.
Tạp chí Người Đưa Tin cũng đăng tải bài viết với tiêu đề “Nghị định 232: Xóa độc quyền vàng miếng, tăng minh bạch thị trường”. Nội dung như sau:
Chính phủ vừa qua đã ban hành Nghị định 232 ngày 26/8/2025 sửa đổi, bổ sung Nghị định 24/2012 về quản lý hoạt động kinh doanh vàng. Quy định mới bám sát chỉ đạo của Tổng Bí thư tại Thông báo số 211 ngày 30/5/2025 về xóa bỏ cơ chế độc quyền Nhà nước một cách có kiểm soát trên nguyên tắc Nhà nước cần quản lý hoạt động sản xuất vàng miếng.
Hướng tới thị trường minh bạch hơn
Việc chấm dứt cơ chế Nhà nước độc quyền thương hiệu vàng miếng, mở rộng đối tượng sản xuất vàng miếng và nhập khẩu vàng nguyên liệu sẽ giúp nguồn cung vàng trên thị trường đa dạng hơn.
Người dân sẽ có nhiều sự lựa chọn hơn, thị trường cạnh tranh, minh bạch hơn, qua đó góp phần thu hẹp chênh lệch giữa giá vàng trong nước với giá vàng thế giới cũng như giữa các thương hiệu vàng.
Đối với vàng miếng, doanh nghiệp và ngân hàng thương mại được cấp phép nhập khẩu chỉ được nhập vàng có hàm lượng từ 99,5% trở lên; phải công bố công khai tiêu chuẩn áp dụng, khối lượng, hàm lượng và chịu trách nhiệm trước pháp luật về chất lượng sản phẩm. Các tổ chức này cũng có trách nhiệm bảo hành sản phẩm, lưu trữ dữ liệu sản xuất – kinh doanh vàng miếng, xây dựng hệ thống quản lý thông tin kết nối với Ngân hàng Nhà nước (NHNN).
Với thị trường vàng trang sức, mỹ nghệ (TSMN), Nghị định 232 cho phép DN và NHTM đáp ứng điều kiện được nhập khẩu vàng nguyên liệu. Quy định này sẽ giúp tăng nguồn cung vàng chính ngạch, gia tăng sự minh bạch và ổn định nguồn cung, tạo tiền đề cho các DN chế tác vàng TSMN yên tâm đầu tư lâu dài.
Với sự tham gia của các DN, NHTM có tiềm lực, việc nhập khẩu và phân phối vàng nguyên liệu sẽ có tính chuyên nghiệp, minh bạch, bảo đảm khả năng đáp ứng nhu cầu của ngành sản xuất trang sức, mỹ nghệ trên toàn quốc.
Chia sẻ về điểm mới này, tại Họp báo thường kỳ Chính phủ tháng 8, Phó Thống đốc NHNN Phạm Thanh Hà cho biết, Chính phủ đã giao NHNN thẩm quyền cấp phép cho doanh nghiệp, ngân hàng thương mại trong sản xuất, kinh doanh vàng miếng và vàng trang sức, mỹ nghệ.
Hồ sơ, thủ tục sẽ được thiết kế theo hướng công khai, minh bạch, cắt giảm chi phí, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, phù hợp với chủ trương cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.
Trao đổi với Người Đưa Tin, bà Chu Phương – chuyên gia trang giavang.net đánh giá, Nghị định 232 như một “liều thuốc giải bệnh” mà thị trường đã chờ đợi suốt nhiều năm qua. “Nghị định 232 đã mở ra một trang mới cho thị trường vàng miếng, từ độc quyền chuyển sang đa chủ thể, từ bất ổn sang minh bạch, từ khan hiếm sang nhiều khả năng bổ sung nguồn cung”, bà Phương cho hay.
Nghiên cứu thành lập Sàn Giao dịch vàng
Ngoài ra, Nghị định 232 cũng bổ sung trách nhiệm quản lý cho các bộ, ngành, địa phương. NHNN sẽ chủ trì xây dựng hệ thống dữ liệu thị trường vàng, phối hợp Bộ Tài chính nghiên cứu cơ chế, chính sách thuế phù hợp để tăng tính minh bạch và hỗ trợ công tác quản lý.
Bên cạnh đó, thực hiện chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí Thư tại TBKL số 211- ngày 30/5/2025, NHNN đang khẩn trương nghiên cứu, tham khảo kinh nghiệm quốc tế để đề xuất áp dụng theo lộ trình việc triển khai thành lập Sở giao dịch vàng quốc gia; hoặc cho phép đưa vàng vào giao dịch trên Sở giao dịch hàng hóa; hoặc lập Sàn giao dịch vàng trong Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.
NHNN đang khẩn trương nghiên cứu thành lập Sở giao dịch vàng quốc gia hoặc lập Sàn giao dịch vàng trong Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.
PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân – Đại học Kinh tế Tp.HCM, nhận định việc thành lập sàn giao dịch vàng là cần thiết và quan trọng để đưa thị trường đi vào hoạt động ổn định.
Khi có sàn giao dịch vàng, người dân được ký gửi vàng dưới dạng tài sản hoặc tham gia giao dịch trên sàn sẽ huy động được dòng vốn của người dân tích trữ bằng vàng chảy vào nền kinh tế và phát huy hiệu quả cao hơn. Số vàng này sẽ góp phần cải thiện bài toán nguồn cung thiếu hụt trên thị trường và sẽ kiểm soát lượng cung vàng dễ hơn.
Khi đó, nước ta không cần nhập khẩu quá nhiều vàng vật chất để đáp ứng lượng cung đang thiếu hụt, tránh được những tác động không tốt lên ngoại tệ và dự trữ ngoại hối.
Trước tình hình thị trường vàng thời gian qua, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình đã giao Thanh tra Chính phủ chủ trì, phối hợp với Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, Bộ Công an và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam khẩn trương thành lập Đoàn thanh tra trong ngày 9/9/2025 tiến hành thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật của các tổ chức tín dụng, doanh nghiệp trong hoạt động kinh doanh vàng, phòng, chống rửa tiền, lập, sử dụng hóa đơn, chứng từ liên quan đến hoạt động kinh doanh vàng và các vấn đề khác có liên quan.
“Trường hợp phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật trong quá trình thanh tra thì chuyển ngay thông tin, hồ sơ sang cơ quan Công an; báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả thanh tra trong tháng 9/2025”, văn bản nêu rõ.