Có người khiến ta cảm thấy nhẹ nhõm khi trò chuyện, dù chỉ vài câu xã giao cũng dễ mến. Có người lại khiến không khí trở nên gượng gạo, chỉ vì một câu “lỡ miệng”. Bí quyết không nằm ở việc nói nhiều hay nói ít – mà là nói đúng cách.
1. Biết chọn lọc lời khen: Chỉ nói điều tốt đẹp, đừng “nói thật thô”
Có một lần, một người bạn đăng ảnh em bé mới sinh lên Facebook. Dưới hàng loạt bình luận dễ thương như “bé cưng quá!”, “mắt tròn đáng yêu ghê”, thì có một dòng nổi bật… theo cách không ai mong muốn: “Chúc mừng nha, bé giống bạn quá, da hơi ngăm nhỉ.”
Câu nói tưởng chừng vô hại, nhưng lại khiến nhiều người cau mày. Trong khi bao lời chúc đều nhẹ nhàng và tích cực, thì lời bình phẩm về ngoại hình – nhất là với trẻ sơ sinh – thật sự không cần thiết.
Người nói câu đó vốn nổi tiếng là “nghĩ gì nói nấy”. Cô ấy thường tự hào rằng mình thẳng tính, không màu mè. Nhưng thẳng thắn không đồng nghĩa với thiếu tinh tế.
Người EQ cao không nói điều mình muốn, mà nói điều người khác cần: Họ hiểu rằng, có những điều đúng – nhưng không cần nói. Có những quan sát cá nhân – nhưng giữ lại thì tốt hơn.
Trong giao tiếp, điều tạo ra thiện cảm không phải là sự thật khô khan, mà là cách nói khiến người khác cảm thấy được tôn trọng và dễ chịu.
2. Không “đào lại vết thương” – biết đâu là giới hạn
Một người đồng nghiệp từng tổ chức một bữa ăn nhỏ cảm ơn cả phòng vì đã hỗ trợ anh trong công việc. Mọi người đều biết anh đang gặp áp lực tài chính: bố mẹ bệnh, vợ chồng nuôi hai con nhỏ. Biết vậy, vài người chủ động mang theo rượu để đỡ tốn kém cho anh. Sau bữa tiệc, khi mọi thứ đang vui vẻ, có người buông một câu: “Thôi khỏi khách sáo, bọn tôi cũng biết kinh tế nhà cậu đang khó.” Không khí lập tức trùng xuống. Người mời chỉ cười trừ, chẳng ai nói thêm gì nữa. Bữa tiệc kết thúc sớm, dù ban đầu rất vui vẻ.
Người nói câu đó sau vẫn thanh minh rằng “tôi chỉ nghĩ cho cậu ấy thôi”. Nhưng người thực sự nghĩ cho người khác sẽ biết im lặng đúng lúc. EQ cao không phải là nói những lời an ủi ngọt ngào, mà là tránh làm tổn thương người khác – kể cả vô tình. Họ hiểu rằng ai cũng có điều không muốn nhắc lại, và biết tôn trọng ranh giới cảm xúc của người khác.
3. Thận trọng khi nói – vì lời nói không rút lại được
Một câu nói bâng quơ có thể khiến người khác buồn cả ngày. Một câu nhận xét vô tình có thể gợi lại tổn thương cũ. Vì thế, người EQ cao luôn lựa lời mà nói, cân nhắc trước khi chia sẻ bất cứ điều gì.
Họ không phán xét vội vàng, vì hiểu rằng mình không biết hết mọi hoàn cảnh. Họ không tranh cãi đến cùng, vì biết rằng giữ hòa khí đôi khi quan trọng hơn đúng sai. Và họ không làm tổn thương ai chỉ để nói ra điều mình nghĩ.
Sự thận trọng trong lời nói không đến từ sự rụt rè, mà từ sự từng trải và hiểu người. Bạn không cần im lặng suốt đời để tránh sai lầm, nhưng hãy học cách “nói ít mà đúng chỗ”.