Khi nhiều dòng họ giàu sang biến mất chỉ sau vài đời, nhà Rockefeller vẫn sống khỏe qua sáu thế hệ. Từ John D. Rockefeller – “vua dầu mỏ” đến những chính trị gia và doanh nhân tầm cỡ hiện nay, họ đều chung một triết lý: tiền bạc có thể mất, nhưng tư duy thì phải truyền mãi.
Tục ngữ có câu: “Không ai giàu ba họ.” Nhưng câu nói ấy dường như không đúng với gia tộc Rockefeller – dòng họ đã giữ vững sự thịnh vượng suốt hơn 150 năm, trải qua sáu thế hệ mà vẫn tỏa sáng như mặt trời giữa ban ngày. Ở nước Mỹ và trên toàn cầu, cái tên Rockefeller không chỉ là biểu tượng của quyền lực tài chính mà còn là bài học điển hình về quản trị gia tộc, giáo dục và tầm nhìn vượt thế kỷ.
Từ thế kỷ XIX, John D. Rockefeller, người sáng lập đế chế dầu mỏ Standard Oil năm 1870 đã khởi đầu hành trình biến dầu mỏ thành “vàng đen”, đưa nước Mỹ bước vào thời kỳ công nghiệp hóa rực rỡ. Với tài sản ước tính tương đương 663 tỷ USD (theo quy đổi của Forbes năm 2007), ông trở thành người giàu nhất lịch sử hiện đại. Khi qua đời ở tuổi 98, John Rockefeller để lại không chỉ tài sản khổng lồ, mà còn một “di sản tinh thần”, nền tảng giúp các thế hệ sau tiếp tục phát triển mà không bị nuốt chửng bởi chính sự giàu có của mình.
Một đế chế vừa kinh doanh, vừa lãnh đạo quốc gia
Không dừng lại ở dầu mỏ, con cháu nhà Rockefeller đã mở rộng tầm ảnh hưởng sang tài chính, chính trị, và từ thiện.
– David Rockefeller, cháu nội của John D. Rockefeller, từng là Chủ tịch và CEO của Chase Manhattan Bank trong hơn 20 năm, góp phần định hình hệ thống ngân hàng toàn cầu, sau này hợp nhất thành JPMorgan Chase.
– Nelson Rockefeller, cháu trai khác, là Thống đốc bang New York suốt bốn nhiệm kỳ và trở thành Phó Tổng thống thứ 41 của Hoa Kỳ.
– Winthrop Rockefeller, Thống đốc bang Arkansas, nổi tiếng với chính sách cải cách nhân đạo.
– Jay Rockefellerchắt nội, là Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ của bang Tây Virginia trong hơn 30 năm.
Ngoài ra, gia tộc Rockefeller còn là “kiến trúc sư tài chính” đứng sau hàng loạt quỹ đầu tư, viện nghiên cứu, trường đại học và tổ chức phi lợi nhuận như Rockefeller Foundation, University of Chicago, Rockefeller Center, hay Museum of Modern Art (MoMA) – những biểu tượng văn hóa Mỹ tồn tại qua nhiều thế hệ.
Bí quyết giữ phồn vinh qua sáu đời: Nguyên tắc 4 KHÔNG
1. KHÔNG để lại toàn bộ tài sản, chỉ để lại năng lực sáng tạo
John Rockefeller từng nói: “Nếu con tôi không thể tự lập, việc để lại cho chúng tiền là điều vô nghĩa.”
Gia tộc này xem giáo dục tài chính và kỷ luật bản thân là di sản lớn nhất. Con cháu Rockefeller được học cách quản lý tài sản, đầu tư, và tạo giá trị mới ngay từ nhỏ. Mỗi đứa trẻ phải tự kiếm tiền tiêu vặt qua các công việc lao động, học cách “phó xuất để có thu hoạch”. Họ hiểu rằng giàu có thật sự không nằm ở khối tài sản thừa kế, mà ở khả năng sáng tạo và xây dựng giá trị mới.
2. KHÔNG than thân trách phận – Tư duy hành động, giải quyết vấn đề
Gia tộc Rockefeller dạy con cháu rằng “khó khăn là cơ hội để chứng minh năng lực”. Thay vì oán trách, họ học cách giải quyết vấn đề.
Câu châm ngôn nổi tiếng trong giáo dục của họ là: “Gia đình bình thường dạy con kiếm tiền bằng lao động. Gia đình giàu dạy con kiếm tiền bằng cách giải quyết vấn đề cho người khác.”
Chính tư duy này giúp các thế hệ Rockefeller liên tục tạo ra doanh nghiệp, tổ chức, và mô hình mới mang tầm ảnh hưởng toàn cầu.
3. KHÔNG hoang phí – Giản dị và tiết kiệm, kỷ luật trong tiêu dùng
Trái ngược với hình ảnh xa hoa thường thấy của tầng lớp thượng lưu, các thành viên nhà Rockefeller nổi tiếng với lối sống giản dị, kín đáo và kỷ luật. Họ tránh xa thói khoe mẽ và tiêu dùng phô trương.
Với họ, thương hiệu không tạo nên đẳng cấp – phẩm chất và hiệu quả công việc mới là thước đo thật sự của một con người. Chính sự tiết kiệm và tái đầu tư liên tục đã giúp gia tộc duy trì khối tài sản khổng lồ trong nhiều thập kỷ.
4. KHÔNG nói suông – Cha mẹ làm gương, giáo dục bằng hành động, không lời nói
Trẻ em nhà Rockefeller được lớn lên trong môi trường nơi cha mẹ là hình mẫu. Người lớn không chỉ dạy bằng lời, mà bằng hành động thực tế: cách họ làm việc, tiêu tiền, và ứng xử với người khác.
Họ tin rằng “con cái không nghe cha mẹ nói gì, mà nhìn cha mẹ làm gì”. Đó là lý do tại sao mỗi thế hệ Rockefeller đều giữ được phong thái điềm đạm, tinh tế và khả năng lãnh đạo – không đến từ huyết thống, mà từ văn hóa gia tộc được duy trì nghiêm cẩn qua hàng thế kỷ.
Một di sản vượt hơn tiền bạc
Ngày nay, dù các tập đoàn dầu mỏ đã bị chia tách, nhưng tinh thần Rockefeller vẫn hiện hữu trong mọi lĩnh vực: tài chính, y tế, giáo dục, và từ thiện. Rockefeller Foundation vẫn là một trong những quỹ nhân đạo có ảnh hưởng lớn nhất thế giới, góp phần chống đói nghèo, phát triển y học và năng lượng sạch.
Câu chuyện về gia tộc Rockefeller không chỉ là lịch sử của một đế chế tài chính, mà còn là minh chứng rằng sự thịnh vượng bền vững bắt nguồn từ tri thức, nhân cách và tầm nhìn, chứ không phải chỉ từ của cải vật chất.
Để “giàu hơn ba họ”, điều cần lưu truyền không phải là tiền, mà là tư duy, và Rockefeller đã chứng minh điều đó bằng chính sáu thế hệ huy hoàng của mình.